Πώς θα γίνετε... φοροφυγάς

Με ποιες μεθόδους καταφέρνουν οι έχοντες και κατέχοντες να μην πληρώνουν φόρο μεταβίβασης ακινήτων

Αποδεσμευτείτε απο το βάρος των φόρων 

Οι υπεράκτιες εταιρείες, οι δικηγόροι και οι αφανείς μέτοχοι

ΓΝΩΡΊΖΕΤΕ ότι αποστέλλοντας 500 δολάρια στο εξωτερικό μπορείτε να κερδίσετε μερικά εκατομμύρια στο εσωτερικό; Το μυστικό αυτής της υπόθεσης είναι να αποκτήσετε μια δική σας εταιρεία σε έναν από τους φορολογικούς παραδείσους του εξωτερικού. Το κέρδος σας προκύπτει από

 τη μη καταβολή του φόρου μεταβιβάσεως σε περιπτώσεις γονικών παροχών, δωρεών και κληρονομιών διότι με τη δημιουργία τέτοιων εταιρειών μεταβιβάζετε τα περιουσιακά σας στοιχεία στην εταιρεία, όταν δε τα μεταβιβάζετε σε κάποιον τρίτο ουσιαστικά μεταβιβάζετε τις μετοχές της εταιρείας αποφεύγοντας τη φορολόγηση. Η διαδικασία που θα ακολουθήσετε είναι πολύ πιο απλή από ό,τι μπορείτε να φανταστείτε.

Υπάρχουν στο εξωτερικό εξειδικευμένα δικηγορικά γραφεία τα οποία στελεχώνονται με φοροτεχνικούς και λογιστές και αναλαμβάνουν να σας φτιάξουν την υπεράκτια εταιρεία σας (offshore) έναντι αμοιβής που κυμαίνεται από 250 δολ. ως και 2.500 δολάρια ανάλογα με το μέρος όπου βρίσκονται. Αν δεν έχετε κατευθείαν πρόσβαση σε αυτά μέσω κάποιου γνωστού που τα χρησιμοποίησε, ζητείτε τη συμβουλή δικηγόρων που έχουν συνεργαστεί με αυτά και μπορούν να σας εγγυηθούν τη φερεγγυότητά τους. Ένας άλλος τρόπος να τα βρείτε είναι να ανατρέξετε σε έγκυρα ξένα οικονομικά περιοδικά που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά και να επιλέξετε αυτό που ταιριάζει στην περίπτωσή σας ανάμεσα από τις διαφημιστικές τους καταχωρήσεις. Σύμφωνα με τις τιμές των διαφημιστικών καταχωρήσεων μια υπεράκτια εταιρεία με έδρα την Ιρλανδία θα σας κοστίσει 225 δολάρια, στη Νήσο Μαν και στο Γιβραλτάρ 250 δολάρια, στις Σεϋχέλλες 350 δολάρια, στο Χονγκ Κονγκ 450 δολάρια, στο Ντέλαγουερ και στο Τζέρσεϊ 495 δολάρια, στις Μπαχάμες, στο Μπελίζ, στις Ολλανδικές Αντίλες και στον Μαυρίκιο 500 δολάρια, στο Νέβις 575 δολάρια, στην Ουγγαρία 1.995 δολάρια και στα νησιά Μαδέρα 2.250 δολάρια. Οι μεγάλες αποκλίσεις στις τιμές προέρχονται κυρίως από το διαφορετικό ύψος των εξόδων που απαιτούνται για τη σύσταση της εταιρείας σε κάθε χώρα.

Τα μόνα δικαιολογητικά που θα αποστείλετε για την ίδρυση της εταιρείας είναι συνήθως τα προσωπικά στοιχεία που αναφέρονται στην ταυτότητά σας, σε μερικές περιπτώσεις φωτοτυπημένο το διαβατήριό σας, πληρεξούσιο που θα εξουσιοδοτεί το εκεί γραφείο να προβεί σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για την ίδρυση της εταιρείας και βεβαίως το έμβασμα με την προκαθορισμένη αμοιβή της δικηγορικής εταιρείας που θα σας κάνει τη δουλειά. Ύστερα από δέκα ως 15 ημέρες παραλαμβάνετε ένα πακέτο δικαιολογητικών που περιλαμβάνει το καταστατικό και τη σύσταση της εταιρείας, τους όρους λειτουργίας και τις δραστηριότητές της, τη διεύθυνσή της και για τις περιπτώσεις κατά τις οποίες θέλετε να είστε αφανής και δεν θέλετε να συνδέεστε με την εταιρεία, μία λίστα με προτεινόμενους διευθυντές, γραμματείς και ονόματα προσώπων που θα φέρονται ως μέτοχοι της εταιρείας. Ταυτόχρονα πολύ διακριτικά σας αποστέλλουν τις μετοχές της εταιρείας οι οποίες συνήθως είναι στο όνομά σας ή στο όνομα τρίτου προσώπου που μπορεί να υποδείξετε εσείς. Σε άλλη περίπτωση τις μετοχές αυτές τις κρατούν οι εντολοδόχοι μέτοχοι οι οποίοι παίρνουν εντολές μόνο από τον πραγματικό μέτοχο. Στις δαπάνες πρέπει να συνυπολογίσετε και ένα ποσό 200.000 - 500.000 δρχ. το οποίο καταβάλλετε κάθε χρόνο στο δικηγορικό γραφείο που σας ίδρυσε την υπεράκτια εταιρεία και αντιστοιχεί στα έξοδα που απαιτούνται για τη διατήρησή της.

Η ίδρυση υπεράκτιας εταιρείας έχει χρηστική αξία όταν πρόκειται να μεταβιβαστούν περιουσιακά στοιχεία που πρόκειται να μείνουν στην ίδια την οικογένεια με την αιτία της γονικής παροχής, της δωρεάς ή της κληρονομιάς. Πρέπει να ξέρετε ότι μεταβιβάζοντας πρωτογενώς ακίνητα στην υπεράκτια εταιρεία που ιδρύσατε πληρώνετε κανονικά τον αντίστοιχο φόρο μεταβίβασης. Μπορείτε όμως να αποφύγετε τον φόρο στις μεταβιβάσεις που θα ακολουθήσουν μετά, διότι το ακίνητό σας είναι περιουσιακό στοιχείο της εταιρείας και μεταβιβάζεται με τις μετοχές της. Σύμφωνα με τις απόψεις των ειδικών η δημιουργία υπεράκτιων εταιρειών με σκοπό την πώληση ακινήτων δεν έχει χρηστική αξία διότι κάποιος αγοράζοντας ένα ακίνητο μέσω τέτοιων εταιρειών αν δεν είναι απόλυτα πεπεισμένος για τη φερεγγυότητα του πωλητή διατρέχει τον κίνδυνο αγοράζοντας τις μετοχές, δηλαδή την υπεράκτια εταιρεία, να επωμιστεί χρέη και πιθανές οικονομικές ατασθαλίες που την επιβαρύνουν.

Σύμφωνα με τις απόψεις των ειδικών η διαδικασία για την ίδρυση μιας υπεράκτιας εταιρείας είναι απλή. Οι πιθανές εμπλοκές προέρχονται στις περιπτώσεις που ο ενδιαφερόμενος θέλει να μείνει αφανής και οι εκδιδόμενες μετοχές δεν είναι στο όνομά του. Στις περιπτώσεις αυτές η αξιοπιστία της δικηγορικής εταιρείας που θα αναλάβει την ίδρυση της εταιρείας αποτελεί και το καθοριστικότερο εχέγγυο για τη διασφάλισή σας. Εχετε πάντα κατά νου ότι μια υπεράκτια εταιρεία μπορεί να είναι συμφέρουσα για σας και εκτός των άλλων να προσδίδει και κύρος, αλλά μπορεί ταυτόχρονα να σας βάλει και σε μεγάλες περιπέτειες. Δεν είναι τυχαίο ότι η πλειονότητα υπεράκτιων εταιρειών ανήκει σε ανθρώπους υψηλών εισοδημάτων με εμπειρία και τεχνογνωσία στις συναλλαγές. 

Τα κέρδη και οι κίνδυνοι

Για τις ιδιαιτερότητες στην πώληση ακινήτων μέσω υπεράκτιων εταιρειών και ορισμένους φορολογικούς κινδύνους που μπορεί να προκύψουν ο δικηγόρος κ. Αλ. Μεταλλινόςεπισημαίνει: Οι υπεράκτιες εταιρείες για περιπτώσεις δωρεών, γονικών παροχών και κληρονομιών εξυπηρετούν τον σκοπό τους. Το πρόβλημα υπάρχει στις πωλήσεις ακινήτων που ανήκουν σε τέτοιες εταιρείες, διότι ο πιθανός αγοραστής με τη μεταβίβαση των μετοχών στο όνομά του για να αποκτήσει το ακίνητο γίνεται ουσιαστικά και κάτοχος της εταιρείας. Αν ο ιδιοκτήτης της υπεράκτιας εταιρείας δεν είναι φερέγγυος, ο αγοραστής του ακινήτου διατρέχει τον κίνδυνο να χρεωθεί πιθανές οικονομικές ατασθαλίες που επιβαρύνουν την εταιρεία από τον προηγούμενο κάτοχο. Με το ενδεχόμενο αυτό οι αγοροπωλησίες ακινήτων μέσω τέτοιων εταιρειών είναι περιορισμένες. Πρακτικά αγοράζοντας κάποιος ένα ακίνητο με τον συνήθη τρόπο είναι εξασφαλισμένος, διότι έχει τη δυνατότητα να το ελέγξει, αγοράζοντάς το όμως από μια υπεράκτια εταιρεία αναλαμβάνει ένα μεγάλο ρίσκο.

Για τη διαδικασία που ακολουθείται και τους κινδύνους που υπάρχουν κατά τη μεταβίβαση ενός ακινήτου που ανήκει σε υπεράκτια εταιρεία ο δικηγόρος κ. Π. Καλατζάκοςεπισημαίνει: Για να μεταβιβάσει ο κάτοχος της υπεράκτιας εταιρείας ακίνητο που αποτελεί πλέον περιουσιακό στοιχείο της εταιρείας δίνει εντολή ο πραγματικός ιδιοκτήτης της εταιρείας στο διοικητικό συμβούλιο της υπεράκτιας να εκδοθούν οι μετοχές στο όνομα του νέου ιδιοκτήτη που συνήθως είναι οι σύζυγοι και τα παιδιά του. Μόλις εκδοθούν οι νέες μετοχές αποστέλλονται με απόλυτη μυστικότητα στους νέους κατόχους. Οι εντολοδόχοι μέτοχοι είναι αυτοί οι οποίοι τυπικά φαίνεται να έχουν τις μετοχές της υπεράκτιας εταιρείας. Σε περίπτωση που για λόγους μυστικότητας ο πραγματικός μέτοχος δεν επιθυμεί να εκδοθούν οι μετοχές στο όνομά του μπορεί να δώσει εντολή να εκδοθούν οι μετοχές σε ονόματα τρίτων προσώπων. Στην περίπτωση αυτή ελλοχεύει ο κίνδυνος, αν πεθάνει ο πραγματικός μέτοχος, να μη γνωρίζουν οι νόμιμοι κληρονόμοι σε ποίων τα ονόματα έχουν εκδοθεί οι μετοχές της εταιρείας και ποιοι τις έχουν στα χέρια τους, με αποτέλεσμα να υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να χαθούν. Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να έχουν υπόψη ότι το διοικητικό συμβούλιο της υπεράκτιας εταιρείας δεν δίνει πληροφορίες σε κανέναν άλλο παρά μόνον στον πραγματικό μέτοχο, ο οποίος έχει συγκεκριμένο απόρρητο όνομα επικοινωνίας και μυστικό κωδικό αριθμό. 

Φορολογικός παράδεισος η Κύπρος

Η Κύπρος αποτελεί τα τελευταία χρόνια έναν από τους πιο φερέγγυους τόπους για να ιδρύσει κάποιος υπεράκτια εταιρεία. Πολλοί έλληνες επιχειρηματίες για τη διευκόλυνση των εμπορικών τους συναλλαγών και για φορολογικά οφέλη έχουν ιδρύσει στην Κύπρο υπεράκτιες εταιρείες. Η αμοιβή ενός εξειδικευμένου δικηγορικού γραφείου στην Κύπρο που θα σας φτιάξει μια υπεράκτια εταιρεία κυμαίνεται από 1.200 - 1.500 κυπριακές λίρες, ποσό που αντιστοιχεί σε 642.000 - 802.000 δρχ. και τα ετήσια έξοδα που θα καταβάλλετε για τη διατήρησή της είναι 500 κυπριακές λίρες, ποσό που αντιστοιχεί σε 267.000 δρχ.

Το ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο που απαιτείται από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου για την εγγραφή υπεράκτιας εταιρείας που πρόκειται να διατηρεί γραφεία στην Κύπρο και να απασχολεί προσωπικό είναι 10.000 κυπριακές λύρες. Αν η εταιρεία δεν προτίθεται να διατηρεί τα γραφεία της στην Κύπρο, το ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο είναι 1.000 κυπριακές λίρες. Το κεφάλαιο αυτό είναι υποχρεωτικό να κατατεθεί στον τραπεζικό λογαριασμό της εταιρείας μετά τη σύστασή της και πρέπει να μπορεί να χρησιμοποιηθεί αμέσως για την εξυπηρέτηση των σκοπών της (έξοδα σύστασης, πληρωμές μισθών κλπ.).

Για τη σύσταση της εταιρείας χρειάζονται τουλάχιστον δύο μέτοχοι, των οποίων τα ονόματα υπάρχει η δυνατότητα, αν θέλετε, να παραμείνουν μυστικά. Στην περίπτωση αυτή το γραφείο που θα σας φτιάξει την εταιρεία μπορεί να κρατήσει τις μετοχές σας με την ιδιότητα των καταπιστευματοδόχων μετόχων. Η πραγματική ταυτότητα των μετόχων μένει απόρρητη, διότι τα ονόματα των δικαιούχων δίνονται μόνο στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου η οποία διασφαλίζει πλήρως το τραπεζικό απόρρητο και δεν δίνει πληροφορίες σχετικά με τις υπεράκτιες εταιρείες. Οσον αφορά τους μετόχους το μόνο δικαιολογητικό που απαιτεί η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου είναι μία συστατική επιστολή για κάθε μέτοχο η οποία εκδίδεται από τράπεζα της χώρας διαμονής ή εργασίας του και περιέχει μια απλή αναφορά στις συναλλαγές του και στις σχέσεις του με την τράπεζα χωρίς να απαιτούνται αναφορές σε στοιχεία που αφορούν τους τραπεζικούς του λογαριασμούς.

Οι υπεράκτιες εταιρείες, σύμφωνα με το κυπριακό δίκαιο, δεν επιτρέπεται να δημιουργήσουν εμπορικές συναλλαγές με Κυπρίους η κυπριακές εταιρείες ούτε να πάρουν δάνεια από Κυπριακές Τράπεζες για δραστηριότητες που πρόκειται να γίνουν μέσα στην κυπριακή επικράτεια. Σε πολύ εξαιρετικές περιπτώσεις άδεια σε αλλοδαπούς δίνεται από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου. Για τα φορολογικά προνόμια των υπεράκτιων εταιρειών που είναι εγγεγραμμένες στην Κύπρο ο δικηγόρος Κύπρου κ. Ευ. Ευριπίδου επισημαίνει:

Οι υπεράκτιες εταιρείες που εγγράφονται στην Κύπρο φορολογούνται με συντελεστή 4,25% επί του φορολογητέου εισοδήματός τους. Δικαιώματα ή τόκοι μπορεί να φορολογηθούν με χαμηλότερους συντελεστές ή να απαλλαγούν εξ ολοκλήρου από οποιαδήποτε φορολογία αν λαμβάνονται από κάτοικο χώρας με την οποία η Κύπρος έχει υπογράψει συνθήκη για την αποφυγή διπλής φορολογίας. Εδώ είναι το μεγάλο πλεονέκτημα που έχουν οι εγγεγραμμένες στην Κύπρο υπεράκτιες εταιρείες. Σε αντίθεση με την Κύπρο σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις φορολογικών καταφυγίων δεν υπάρχουν συνθήκες για τη διπλή φορολογία.

Για να μπορέσει μια υπεράκτια εταιρεία να εκμεταλλευθεί τη συνθήκη διπλής φορολογίας θα πρέπει να θεωρηθεί για τους σκοπούς της συνθήκης μόνιμος κάτοικος Κύπρου. Στις περισσότερες συνθήκες υπεράκτια εταιρεία θεωρείται μόνιμος κάτοικος Κύπρου όταν η πλειονότητα των διευθυντών της ζει στο νησί και οι συναντήσεις και αποφάσεις του διοικητικού συμβουλίου παίρνονται εδώ. Η χώρα διαμονής των μετόχων στις περισσότερες περιπτώσεις δεν παίζει κανένα ρόλο.